Non est factum (Latin untuk "ia bukan surat ikatan [saya]") ialah pembelaan dalam undang-undang kontrak yang membenarkan pihak yang menandatangani untuk melarikan diri daripada pelaksanaan perjanjian "yang pada asasnya berbeza daripada apa yang dia ingin laksanakan atau tandatangani".[1] Sebuah tuntutan non est factum bermakna tandatangan pada kontrak telah ditandatangani secara tidak sengaja, tanpa mengetahui maksudnya. Pengakuan yang berjaya akan membuat kontrak terbatal ab initio.
Menurut kes Saunders v Anglia Building Society [1971] AC 1004, [2] dan juga dalam kes Petelin v Cullen [1975], terdapat keperluan ketat yang diperlukan untuk pengakuan yang berjaya, antaranya ialah:
- Orang yang merayu non est factum</link> mesti tergolong dalam "golongan orang, yang bukan kerana kesalahan mereka sendiri, tidak dapat memahami tujuan dokumen tertentu kerana buta, buta huruf atau kecacatan lain". [1] Kecacatan mestilah yang memerlukan pergantungan kepada orang lain untuk mendapatkan nasihat tentang perkara yang mereka tandatangani. [1]
- "Penandatangan mesti telah membuat kesilapan asas tentang sifat kandungan dokumen yang ditandatangani", termasuk kesan praktikalnya. [1]
- Dokumen itu mestilah berbeza secara radikal daripada dokumen yang ingin ditandatangani. [1]
Non est factum adalah sukar untuk dituntut kerana ia tidak membenarkan kecuaian di pihak penandatangan; iaitu kegagalan membaca kontrak sebelum menandatanganinya, atau kecuaian,:perenggan 12 tidak akan membenarkan non est factum. Tambahan pula, Mahkamah telah mengambil maklum bahawa terdapat tanggungjawab berat yang mesti dilaksanakan untuk menubuhkan pembelaan ini kerana ia adalah "pembelaan yang luar biasa.".[1]
- ^ a b c d e f Chew, C.Y.C. "The Application of the Defence of Non Est Factum: An Exploration of its Limits and Boundaries" (PDF). (2009) 13(1) University of Western Sydney Law Review 83.
- ^ Saunders v Anglia Building Society [1970] UKHL 5, [1971] AC 1004, House of Lords (UK).